Kriptoda Giriş ve Çıkış Yapmak: Nasıl ve Nerede?
Özetle: |
— Kripto para ile itibari para arasında aktarım yapma işlemine “on-ramping” (giriş yapmak) ve “off-ramping” (çıkış yapmak) denir. — Bunun sebebi, itibari paradan kripto paraya geçişte (ve tam tersinde) tamamen ayrı olan, farklı kuralları ve dinamikleri olan ve giriş şartları farklı olan parasal sistemler arasında değer aktarımı yapılıyor olmasıdır. — Hem giriş yapmak hem de çıkmak için birbirinden farklı çok sayıda seçenek bulunur ve bu seçenekler birbirinin kopyası değildir. — Burada, tam olarak nasıl ve nereden giriş ve çıkış yapılacağını, bunu yapmak için nelere ihtiyacınız olduğunu ve her iki sürecin de etkilerini anlatıyoruz. |
Kriptoda “on-ramping” (giriş yapmak) ve “off-ramping” (çıkış yapmak) terimlerini duymuşsunuzdur ama bunlar ne anlama geliyor? İşte burada, bu konunun detaylarına iniyoruz.
Müthiş bir hızla büyüyen ekosistemler olan kriptolar, çeşitli sebeplerden dolayı tonlarca yeni kullanıcıyı kendine çekiyor. Kripto, kendi kuralları ve dinamikleriyle bir parasal sistem alternatifi olarak öne çıkıyor. Bu yeni sistemi öğrenmek ve ince detaylarını anlamak için saatlerini harcayan yeni kullanıcılar bu sürece, Alice Harikalar Diyarında’ya atıfta bulunarak “tavşan deliği” diyor.
Yine de kripto dünyasının şaşırtıcı bir şekilde çok fazla detaylandırılmayan bir tarafı var: Ekosisteme tam olarak nereden giriş ve çıkış yapılacağı. “On-ramping” (giriş yapmak) ve “off-ramping” (çıkış yapmak) hakkında konuşmaya başlayalım.
“On-Ramping” ne anlama geliyor?
Pekâlâ, öncelikle terminolojiyle başlayalım. “On-ramping” yani “giriş yapma” dediğimizde, bildiğiniz itibari paranızı (muhtemelen banka kartınızı) kullanarak bir miktar kripto satın almaktan bahsediyoruz. Kriptoya girdiğinizde geleneksel parasal sistemden ayrılmış ve merkeziyetsiz blok zinciri ekosistemine giriş yapmış oluyorsunuz.
Tersine, “off-ramping” (çıkış yapmak) da elinizdeki kriptoları “nakde çevirmek” anlamına geliyor. Bu süreçte, elinizdeki coin veya token’ları tekrar itibari paraya veya bazen ürün ve hizmetlere çevirmiş oluyorsunuz. Bu kısma geri döneceğiz.
Başlamadan önce, büyük bir şehir efsanesine açıklık getirelim…
Kriptolar uzun zamandır “anonim” olmakla meşhur. Spoiler uyarısı: Anonim değiller.
Kriptoya girmek için hangi yolu seçerseniz seçin, hemen hemen her yerde bazı temel belgeleri sağlamanız gerekir. Kullandığınız platforma ve hesabınızdaki etkinlik seviyesine bağlı olarak, istenen belgeler arasında fotoğraflı kimlik ve adres belgesi olabilir. Bunun amacı, esas itibarıyla kriptoların suç faaliyetlerinde kullanılmasını önlemeyi amaçlayan daha büyük bir sürecin bir parçası olarak, kripto işlemlerinin kaynağını takip etmek için bir yol oluşturmaktır.
Yani, bilincinde olmanız gereken ilk şey, kripto dünyasına giriş yaptığınızda ilk coin veya token satın alma işleminiz, gerçek hayattaki kimliğinizle bağlantılı olacaktır. Bu noktadan sonra işlemleriniz, (normal olarak) halka açık bir muhasebe defterinde kaydedilir. Yani, yeterli bilgi ve çabayla, blok zinciri ekosisteminde yaptığınız her işlem üzerinden kimliğinize ulaşılabilir.
Tamam, bu konuya açıklık getirdiğimize göre esas soruya dönelim.
Kriptoya Girmek için Seçenekleriniz
Tamam. Kriptoya girmenin, itibari paradan çıkıp blok zinciri tabanlı olan merkeziyetsiz parasal sisteme giriş yapmak olduğunu anladık. Peki, bu boyutlar arasındaki geçiş noktası tam olarak nerede? Daha yakından bakalım.
Merkezî Borsalar
Yeni kripto kullanıcıları tarafından giriş yapmak için en çok tercih edilen yer Binance veya Coinbase gibi merkezî borsalardır (CEX). Bu platformlar, kullanıcıların kripto dünyasında ilk adımlarını atarken coin ve token’larını kredi kartıyla ödeme yaparak satın alabilmelerine olanak sağlar ve genellikle bu yolculuktaki ilk duraktır.
Bu süreç nasıl işler?
Merkezî borsalarla kriptoya girmeye karar verdiğinizde ilk adımınız bir hesap açmak olur. Normal şartlarda, bu süreçte istenenler şunlardır: devlet tarafından verilen fotoğraflı bir kimlik belgesi, bir selfie fotoğrafı, adres belgesi ve imzanız. Bazı CEX’lerde KYC (Müşterinizi Tanıyın) prosedürlerinden geçmeden hesap oluşturmak mümkün olsa da birçok borsa, hizmetlerine olan erişiminizi, siz bu bilgileri verene kadar kısıtlar.
Prosedürlerin detayları platformdan platforma değişse de amaç hep aynıdır: Cüzdan sahibi olmayı şeffaf bir hâle getirerek dolandırıcılığı ve para aklamayı önlemek.
Bu verileri sağlayıp hesabınızı oluşturduktan sonra kredi kartınızı veya banka kartınızı kullanarak çok sayıda coin ve token’ı istediğiniz gibi satın alabilirsiniz. Kriptolarınız, hesabınızı açarken platformda oluşturulan ve emanet gerektiren (custodial) cüzdanınıza gönderilir.
Hepsi bu kadar! Böylece, kriptoya girmiş oldunuz. Bu noktadan itibaren yatırımlara başlayabilirsiniz.
API’li Merkeziyetsiz Borsalar
Bugüne kadar kullanıcılar, kripto yolculuklarına genellikle bir merkezî borsa üzerinden başladılar. Bunun sebebi, kısmen, bugünlerde sayıları hızla artan merkeziyetsiz borsaların bu özelliğinin olmamasıydı. Merkezî bir temel olmadığı ve hizmet tamamen blok zinciri üzerinden sağlandığı için ödeme yaparken kullanılan itibari paraların gidebileceği bir yer yoktu.
Ama kripto ekosistemi sürekli genişliyor ve daha merkeziyetsiz olmak üzere evrim geçiriyor. Bununla birlikte, kullanıcılar da kriptoya girme seçeneklerinin gelişmesini bekliyorlar.
Bu noktada, MoonPay ve Wyre gibi platformlar çözüm üretmeye çalışıyorlar. Bu hizmetler, merkeziyetsiz borsalar için KYC (Müşterinizi Tanıyın) uyumlu bir entegrasyon sunuyor ve itibari parayla kripto para satın almayı mümkün kılıyor. API’lar farklılık gösterse de amaçları aynı. Belge taleplerini ve KYC (Müşterinizi Tanıyın) süreçlerini idare ederek bu işlevin mevcut DEX’lere “takılmasını” ve DEX’lerin hem merkeziyetsiz kalıp hem de kriptoya giriş olanaklarını arttırmasını sağlıyorlar.
Bu kriptoya giriş türünün en büyük avantajı, yeni satın aldığınız coin’lerin bir custodial (emanet gerektiren) borsa cüzdanına değil, doğrudan kendi kişisel cüzdanınıza gidiyor olması. Yani, kriptoları satın aldığınız andan itibaren kontrol tamamen sizde oluyor. Eğer bu size ilginç geliyorsa Paraswap’ın kripto alma hizmetini inceleyin. Doğrudan Ledger Live’dan ulaşabilirsiniz. Bu platformda itibari para kullanarak aldığınız coin’ler doğrudan Nano cihazınıza aktarılıyor.
Ledger Live üzerinden sorunsuzca
Her kripto işleminde olduğu gibi, kriptoya giriş süreci de dikkatle değerlendirilmesi gereken faktörler içeriyor. Güvenlik, gas ücretleri ve fonlarınızın ödeneceği cüzdan türü, bu faktörlerden bazıları.
Örneğin, eğer merkezî bir borsa kullanıyorsanız onların sağladığı custodial (emanet gerektiren) cüzdanı kullanmanız gerekir. Yani, fonlarınızın kontrolü sizde değildir. Bu fonları, kontrolü tamamen sizde olan bir cüzdana taşımak da zaman ayırmanız gereken apayrı bir süreçtir.
Bu nedenle Ledger olarak, Ledger Live ekosistemimizde iş ortaklarımız MoonPay, Wyre ve Coinify aracılığıyla sorunsuz bir kriptoya giriş süreci sunuyoruz. Burada, Ledger Nano’nuzu kullanmaya devam ederek kredi kartınızla kolayca kripto alabilir ve satabilirsiniz. Coin’lerimiz arasında BTC, ETH ve DOT‘un yanı sıra geniş bir yelpazeye uzanan DeFi token’ları da bulunuyor.
Ledger Live üzerinden satın aldığınızda işlemleri sorunsuzca tamamlayabilir ve kendi donanım cüzdanınız sayesinde tam kontrole sahip olabilirsiniz. Yani, yeni başlayanlar için de büyük bir kullanım kolaylığı sunuyor. API ile çalışan tüm platformlarda olduğu gibi, hizmet tamamen KYC (Müşterinizi Tanıyın) uyumlu.
NFT Piyasaları
Yakın zamanlarda yaşanan başka bir ilginç gelişme de NFT borsaları aracılığıyla kriptoya giriş oldu.
Rarible ve OpenSea gibi platformlar, kullanıcıların kripto dünyasındaki ilk adımlarını NFT’lerle yapabilmelerine imkan sağladı. Kullanıcılar, bu platformlarda kredi kartı kullanarak kripto satın alabiliyorlar (bu platformlarda da bir KYC işlemini tamamlamak gerekiyor).
Bu yeni yöntem, kripto sistemine giriş yapmak için yeni bir vektör sunmasının dışında, sektörün kendisiyle ilgili önemli bir konuyu öne çıkarıyor. Yeni kullanıcılar bir giriş noktası olarak kripto paraların kendilerini değil NFT’leri de tercih edebiliyorlar. Bu da sektörün bir finansal ilgi alanı olmaktan çıkıp ana akım kültürün bir parçası hâline gelmeye başladığına işaret ediyor.
Bitcoin ATM’leri: Onur Konuğu
Ve son olarak… Bunu söylemezsek olmazdı.
Bir gün bir Bitcoin ATM’si kullanma ihtimaliniz epey düşük olsa da kesinlikle varlar ve kriptoya giriş yöntemlerinin ilk göz ağrıları olarak hatırlanmayı hak ediyorlar.
Bitcoin ağına bağlı makine şubeleri olan Bitcoin ATM’leri, nakit kabul ediyor ve onu Bitcoin’e çeviriyor. Bu işlem her yapıldığında yeni bir cüzdan oluşturuluyor ve yeni satın aldığınız Bitcoin’leri blok zincirinde dolaşıma sokuyor.
Borsaların aksine, Bitcoin ATM’leriyle kriptoya girerken herhangi bir kimlik doğrulama sürecinden geçmeniz gerekmiyor. Gelgelelim, tek seferde oluşturabileceğiniz Bitcoin miktarının sınırlı olması sebebiyle, makine bulmanın kendi başına ne kadar zor olduğunu da elbette unutmadan, Bitcoin ATM’lerinin ilk durağınız olma ihtimali epey düşük.
Özetlemek gerekirse, kriptoya giriş yapmak için merkezî borsaları, satın alma entegrasyonu olan merkeziyetsiz bir platformu, bir NFT borsasını veya teorik olarak bir Bitcoin ATM’sini kullanabilirsiniz. Neredeyse her hepsinde, kara para aklanmasının önlenmesi regülasyonlarıyla uyumlu olmak için kişisel belgelerinizi paylaşmanız gerekiyor. Coin’lerinizin nereye ödeneceği ise hangi platform türünden satın aldığınıza bağlı olarak değişiyor.
Şimdi, blok zinciri tabanlı parasal sistemden çıkış yaparken sahip olduğunuz seçeneklere bakalım.
Kriptodan çıkış
Tamam, kripto dünyasındaki ilk adımlarınızı attınız ve kendinize göre iyi bir iş çıkarttınız. Hatta belki bazı takas işlemleri yaptınız, token stake ettiniz, bir NFT sattınız veya bir likidite sağlayıcı oldunuz. Şimdi ise varlıklarınızı nakde çevirmek ve kendinize güzel bir şeyler almak istiyorsunuz.
Başka bir deyişle, kriptodan çıkış yapmanız gerekiyor. Bunu yapmanın çeşitli yolları bulunuyor. Gelin, birlikte inceleyelim.
Kriptonuzu Ürün Ve Hizmetlere Harcamak
Kriptodan çıkmanın en kolay yolu, doğrudan kripto paralarınızla ürün veya hizmet satın almaktır.
Bu, kulağa basit bir işlem gibi gelebilir ama gerçekte, tahmin ettiğinizden biraz daha karmaşıktır. Kripto paralar El Salvador gibi birkaç ülkede resmî para birimi olarak kabul ediliyor ve özel sektördeki şirketler (Travala ve Tesla şu anda herkesten önce davranmış durumda) ödemelerde kullanılmasına izin veriyor olsa da kitlesel olarak benimsenmelerinden henüz çok uzaktayız. Yani, belli başlı coin ve token’ları kabul edecek birkaç yer bulabilirsiniz ancak kriptodan çıkmak için kullanabileceğiniz ana yöntemin bu olması ihtimali çok düşük.
Borsa Üzerinden Çıkış Yapmak
Kriptoya girerken olduğu gibi, merkezî kripto borsaları elinizdeki kripto paraları yeniden itibari paraya dönüştürmek için bir vektör sunuyor.
Bu işleme başlamadan önce, istediğiniz itibari para birimine dönüşüm yapılmasının borsa tarafından desteklenip desteklenmediğini kontrol etmeniz gerekir. Bundan emin olduktan sonra, istediğiniz miktarda kriptoyu “satabilir” ve tekabül eden itibari para miktarının normal banka kartınıza ödenmesini sağlayabilirsiniz. Bu işlem için küçük bir hizmet ücreti alınabilir ve bu ücret platforma göre değişebilir. Ayrıca, bu işlemin birkaç saat ile birkaç gün arasında sürebileceğini de lütfen unutmayın.
Bir saniye… GÜNLER mi? Evet, pek kullanışlı olmadığı konusunda size katılıyoruz. Gerçek özgürlük, kriptolarınızı aynı itibari paraları kullandığınız şekilde kullanabilme becerisine sahip olmaktır. Bu da anında işlemler, güvenilir ödeme yöntemleri ve Bitcoin‘lerinizle bir kadeh içki alacaksınız diye önceden plan yapmanıza gerek olmaması anlamına gelir. Ancak çoğu perakendecinin hâlâ doğrudan kripto ödemesi kabul etmediğini ve borsalar üzerinden çıkış yapmanın aşırı yavaş bir süreç olduğunu düşünürsek kripto dünyasından çıkış süreci, kriptoların kullanışlılığı önünde büyük bir engel teşkil edebilir.
Kripto hesap kartıyla çıkış yapma
Kripto hesap kartlarının ana amacı, nakit harcamanın rahatlığını kripto harcamalarına getirmektir. Başka bir deyişle, bir çıkış yöntemi olarak öne çıkıyorlar. Hem de kullanışlı bir yöntem.
Kriptonun bütün amacı değer taşımanın önündeki engelleri ortadan kaldırmaktı. Kriptolarınızı istediğiniz zaman istediğiniz yerde harcayabiliyor olmak da buna dâhil. İşte tam bu sebepten dolayı Ledger, Londra merkezli fintech şirketi Baanx ile bir ortaklık kurarak Ledger ile çalışan yeni kripto hesap kartı CL Kartı çıkartıyor.
Ledger ile çalışan CL Kart, geleneksel paranın kullanışlılığı ile merkeziyetsiz paraların özgürlüğünü ve olanaklarını birleştiriyor ve aynı banka hesap kartlarında olduğu gibi, ödemeleri anında işliyor. Yani, kripto kabul eden bir perakendeci bulmak için saatlerce araştırma yapmak veya borsadan gönderdiğiniz fonların banka hesabınıza geçip geçmediğini iki gün boyunca kontrol etmek yerine, kolay bir şekilde kartınızı doldurabilir ve ödeme yapmaya başlayabilirsiniz.
Hepsi bu kadar.
Bu süreç nasıl işliyor?
Ledger ile çalışan CL Kart, Ledger Nano cihazınızdaki bakiyeyi kullanarak doldurabileceğiniz, ön ödemeli bir karttır. Kart, genel bir ödeme altyapısına bağlıdır ve harcadığınız kripto miktarını, alışveriş yaptığınız andaki kurdan itibari paraya dönüştürür.
Kullanıcılara hızlı ve sorunsuz bir pistten inme yöntemi sunmasının yanı sıra alışveriş anına kadar kripto varlıklarınızdan faydalanabilmenizi sağlıyor. Eğer kulağınıza hoş geliyorsa ve ilk ürünler için kayıt olmak istiyorsanız bekleme listemize buradan katılabilirsiniz. Kriptolarınızı hayatınıza entegre etmek adına yeni yollar bulmak için sürekli çalışıyoruz ve bu sadece başlangıç.
Kadehlerimizi kriptolu bir geleceğe kaldıralım
İşte, başardınız. Artık hem kriptoya giriş hem de kriptodan çıkış konusunda uzmansınız. Haydi, kolları sıvayın ve güvenle keşfetmeye başlayın! Kriptonun amacı özgürlüktür: Kazandığınız değeri saklama ve istediğiniz gibi harcama özgürlüğü. Unutmamanız gereken bir şey var. Kriptolarınızı tekrar itibari paraya dönüştürdüğünüzde, hangi seçeneği kullanırsanız kullanın, vergiye tabi bir işlem yapmış olabilirsiniz. Bu esneklikten yararlanmak isteyen tüm kullanıcıların bunu mutlaka bilmesi gerekir.
Öyleyse, her zaman her şeyden haberdar olun, araştırmanızı yapın ve Web 3.0 çağına geçişin tadını çıkarın. Artık büyük platformlar kaynaklarınıza nasıl erişeceğinizin kurallarını belirlemiyorlar. Güç yeniden sizde.
Bilgi güçtür.
Kendinize güvenin ve öğrenmeye devam edin. En nihayetinde, değer saklamanın amacı alışveriş yapabilmektir. Kriptolarınızı gerçek hayatta nasıl harcayabileceğinizle ilgili School of Block bölümümüzü izleyin.