InterPlanetary File System'ın (IPFS) Anlamı
InterPlanetary File System nedir?
– “InterPlanetary File System” (IPFS), dağıtık bir dosya paylaşma ve saklama protokolüdür. IPFS, verileri tek bir merkezî sunucuda saklamak yerine IPFS’ye bağlı yüz binlerce bilgisayardan oluşan node‘lara dağıtır.
Node’lar, IPFS’ye yüklenen içerikleri ve dosyaları saklar. Bu da bir (veya birkaç) node belirli bir süre çalışmadığında bile kullanıcıların dosyalarına veya içeriklerine yine de erişebileceği anlamına gelir. Merkeziyetsiz depolamada verilerin nerede olduğunu bilmek zordur ve bu da merkezî bir yıkım noktası riskini ortadan kaldırıp saldırı ve sansür olasılığını azaltır.
IPFS, protokole gönderilen bilgilerin ağ genelinde dağıtılıp paylaşılması ve bu bilgilere en yakındaki node üzerinden erişilebilmesi bakımından blok zincirlerine benzer bir şekilde çalışır. Blok zincirleri işlem kayıtlarını hash edip (kriptografik özetini alıp) katılımcı node’larla paylaşırken, IPFS ise işlemler yerine dosyaların veya içeriklerin hash edilmesine odaklanarak kullanıcıların içerikleri hash’lere göre aramalarına imkân verir.
IPFS ayrıca büyük dosyaların saklanması ve etkin bir dosya dağıtımı için de ideal olduğundan, bu onu oldukça ölçeklenebilir kılar. Bir diğer önemli kullanım alanı ise içeriklerin web sitelerine teslim edilmesidir ve bu da merkeziyetsiz bir web’in oluşturulmasına katkıda bulunur. IPFS’de saklanan veri türleri arasında dosyalar ve hiper medya yer alır.
IPFS ile HTTP arasındaki farklar
IPFS, Hiper Metin Transfer Protokolü (HTTP) bağlantılarına kıyasla birçok avantaja sahiptir. Bunların arasında düşük işletim maliyeti, yüksek performans ve güvenlik, veri bütünlüğü ve sansüre dayanıklılık yer almaktadır.
IPFS, kullanıcıların tam olarak aradığı bilgileri çekmek için içerik tanımlayıcılar kullanırken, HTTP bağlantısı ise kullanıcıları belirli bir adrese veya konuma gönderir. Yani IPFS “ne” (içerik odaklı) sorusunu yanıtlarken, HTTP ise “nerede” (konum odaklı) sorusunu yanıtlar.
HTTP’deki bilgiler merkezî bir sunucuda depolandığından ve tutulduğundan içerikler geçicidir ve bunlara erişim kesintilerden veya ağ trafiğinden etkilenebilir. Öte yandan IPFS ise kullanıcıların, dosyaların ve dijital verilerin saklanması ve paylaşılması için kalıcı ve dağıtık bir web oluşturabilmelerini sağlar.