Public Blockchain'in Anlamı

27 Mar 2024 | Güncellenme: 27 Mar 2024

“Public Blockchain” (Açık Blok Zinciri), tek bir kuruluş tarafından kontrol edilmeyen merkeziyetsiz bir ağdır. Bu ağa dünyanın her yerinden, herkes tarafından erişilebilir.

Public Blockchain (Açık Blok Zinciri) Nedir?

“Public blockchain” (açık blok zinciri), herkesin serbestçe erişebildiği ve katılabildiği bir ağdır. Bu nedenle “permissionless blockchain” (izin gerektirmeyen blok zinciri) olarak da adlandırılırlar. Açık blok zincirleri üzerinde yetki sahibi tek bir kuruluş yoktur. Blok zinciri, işlemleri ve verileri kaydeden dağıtık bir veri sistemidir. Bitcoin ve Ethereum, açık blok zincirlerinin en bilinen örnekleridir.

Açık blok zincirleri şu özelliklere sahiptir:

İzin Gerektirmez: Açık blok zincirleri, madencilik ve doğrulama süreçlerine katılmanın yanı sıra işlem gerçekleştirmek için protokolleri kullanmak isteyen herkese açıktır.
Şeffaf: İşlem bilgileri herkes tarafından izlenebilir ve bu bilgilere herkes tarafından erişilebilir.
Yüksek düzeyde merkeziyetsiz: Sistem içindeki işlemleri kontrol eden tek bir kuruluş veya grup yoktur. Bunun yerine açık blok zincirinin kontrolü, kullanıcılar arasında eşit bir şekilde dağıtılmıştır.
Güven Gerektirmez: Kullanıcılar, işlemleri bir üçüncü tarafa güvenmek zorunda kalmadan ağ üzerinde eşler arası bir şekilde gerçekleştirebilir.
Sansüre dayanıklı: Hiçbir kişi veya kuruluş, bir kişinin açık blok zinciri ağındaki işlemlere katılmasını kısıtlayamaz. Buna ek olarak, kurallar kişisel kazançlara yönelik olamaz.

Açık blok zincirleri verilerin herkes tarafından görüntülenebilmesine ve ağa yüklenebilmesine olanak verirken, özel blok zincirleri (private blockchain) ise erişimi yalnızca onaylı kullanıcılarla sınırlar. Özel blok zinciri; tek bir kişi, kuruluş veya grup tarafından kontrol edilen ve izin gerektiren bir blok zinciridir. Bu da erişim için kullanıcıların kimliklerinin gerekli olduğu anlamına gelir. İzin gerektiren blok zincirlerinin (permissioned blockchain) avantajı, ölçeklenebilir olmaları ve bunlara erişimin sınırlı olması nedeniyle de gizlilik sağlamalarıdır. Özel blok zincirlerine örnek olarak Hyperledger verilebilir.

Açık Blok Zincirleri Nasıl Çalışır?

Açık blok zincirinde kullanıcılar işlemleri doğrular ve ardından bu işlemlere zaman damgası eklenir ve işlemler konsensüs mekanizması aracılığıyla herkese açık bir şekilde paylaşılır. Açık olması nedeniyle herkes ağa katılabilir. Blok zincirindeki işlem verileri değiştirilemez niteliktedir; geçmiş kurcalanamaz ve değiştirilemez.

Açık blok zincirinin faydalarından biri, herkes tarafından erişilebilir olması ve yolsuzluk olasılığını ortadan kaldırmasıdır. Madenci veya doğrulayıcı olarak bilinen ağ katılımcıları, ağın bütünlüğünün sağlanmasına ve kötü amaçlı aktörlere karşı güvende tutulmasına yardımcı olurlar. Katılımcılar, konsensüsün sağlanmasında rol oynamanın karşılığında ilgili blok zincirinin yerel para birimiyle ödüllendirilir.

Buna ek olarak, kullanıcılar ekosistemle ilgili değişiklikler veya güncellemeler önererek ekosistemin yönetişimine katkıda bulunabilir. Örneğin, Bitcoin ve Ethereum kendi topluluklarından güncelleme teklifleri almak için sırasıyla Bitcoin Improvement Proposal (BIP) ve Ethereum Improvement Proposal (EIP) mekanizmalarını kullanır.

Ancak günlük kullanıcılarını desteklemeye yönelik böyle büyük bir güce sahip olan açık blok zincirlerinin de taviz vermek zorunda kaldığı konular bulunmaktadır. Örneğin açık blok zincirleri, işlem oranı ve işlem hızı sorunları yaşayabilmektedir. Ağ kullanıcılarının sayısı arttıkça işlemler tıkanıklık ve yük oluşturarak ölçeklenebilirlik sorunlarına yol açar.