Hierarchical Deterministic (HD) Cüzdanlar nedir?
| Özetle: |
| — Bitcoin ve türevleri, alıcı adresinizin kullanıldıktan sonra değişmesine neden olan ve Hierarchical Deterministic Cüzdanlar olarak bilinen bir özelliği kullanır — Bu, Genişletilmiş Özel Anahtar (xpriv) ve Genişletilmiş Açık Anahtar (xpub) olarak bilinen bir “ana” anahtar çifti oluşturularak yapılır — Bu özellik gizliliğinizin yanı sıra güvenliğinizi de artırır |
Kripto para dünyasına adım atıp ilk Bitcoin’lerinizi aldıysanız BTC için alıcı adresinizin sıklıkla değiştiğini fark edeceksiniz. Bu, Hierarchical Deterministic Cüzdanlar veya kısaca HD olarak bilinen güçlü bir özelliği kullanmanız sayesinde olur. Bu makalede, bu özelliğe daha yakından bakacağız.
Değişen adresler
Ledger olarak bize sıkça “Bitcoin adresim neden değişti?” sorusu sorulur. Gerçekten de Bitcoin ve Bitcoin türevleri (örneğin Litecoin ve Bitcoin Cash) değişen adresler kullanır. Bu da onların Hierarchical Deterministic Cüzdanlar (HD) olarak bilinen güçlü bir özelliği kullanmaları nedeniyle olur.
Fon almak için bir Bitcoin adresi kullanmanızdan sonra, kullanacağınız yeni bir adres oluşturulur. Açık Anahtarlar olarak da bilinen bu adresler yine tek bir anahtar çifti tarafından yönetilir. Bu da kullandığınız önceki adreslerin hâlâ tamamen kullanılabilir olduğu ve bunların kontrolünü kaybetmeyeceğiniz anlamına gelir. Bu adreslerin her birindeki fonlara, yalnızca o adresle eşleşen Özel Anahtar kullanılarak erişilebilir. Ünlü “Anahtarlarınız sizde değilse coin’leriniz sizin değildir” ifadesi de bundan kaynaklanır ve anahtarlarınıza bir başkası sahipse fonlarınızı etkin bir şekilde kontrol ettiği anlamına gelir.
Hepsine hükmetmek için tek bir anahtar çifti
Tüm adreslerinizi yöneten anahtar çifti, Genişletilmiş Açık Anahtar (xpub) ve Genişletilmiş Özel Anahtardan (xpriv) oluşan Genişletilmiş Anahtar Çifti olarak bilinir. Bunlardan en önemlisi Genişletilmiş Özel Anahtardır. Bu anahtar, tüm adreslerinizin Özel Anahtarlarının türetildiği temeldir. Diğer bir deyişle Genişletilmiş Özel Anahtar, bir hesaba ait tüm Özel Anahtarların ana anahtarıdır. Bu aynı zamanda, birisi Genişletilmiş Özel Anahtarınızı ele geçirirse hesabınızdaki tüm fonlara erişebileceği anlamına gelir.
Buna karşılık, Genişletilmiş Açık Anahtar ise tüm farklı adreslerinizin bakiyesini görüntülemek için kullanılabilir. Optimum gizlilik için, bunu paylaşmamanız önerilir. Bu Genişletilmiş Açık ve Özel Anahtar çifti yalnızca Hierarchical Deterministic Cüzdanları kullanan kripto paralarda kullanılır, değişen adresleri kullanmayan kripto varlıklarda kullanılmaz.
Genişletilmiş anahtar çifti nasıl türetilir?
Ledger cihazınızı kullanmaya başlarken size Kurtarma İfadesi olarak bilinen 24 kelimelik bir dizi verilir. Kurtarma İfadesi tüm kripto varlıklarınızın yedeğidir ve tüm Özel Anahtarlarınız bundan türetilir. Bu nedenle 24 kelimenizi güvende tutmanız çok önemlidir. Bu yüzden herkesin birkaç dakika ayırarak bu makaleyi okumasını şiddetle tavsiye ederiz.
Bu da HD kullanan kripto paralarda her adresin Özel Anahtarını oluşturma sürecinin fazladan bir adım içerdiği anlamına gelir.
HD kullanmayan kripto paralarda Özel Anahtar oluşturma süreci şuna benzer:
HD kullanan kripto paralarda Özel Anahtar oluşturma sürecindeki fazladan adım, önce Genişletilmiş Özel Anahtarları oluşturmaktır. Bu durumda Özel Anahtar oluşturma süreci şuna benzeyecektir:
Ledger uygulamaları aracılığıyla Özel Anahtar oluşturma süreci hakkında daha fazla bilgi için bu makaleye bakabilirsiniz.
HD cüzdan kullanmanın faydaları nelerdir?
Değişen adres iki ilginç avantaj sağlar. En belirgin avantaj gizliliğin artmasıdır. Blok zincirleri, tüm işlem ve bakiyelerin herkes tarafından görülebildiği herkese açık defterlerdir. Birden fazla adrese sahip olduğunuzda, kimse artık tam bakiyenizi bilemez.
Örneğin, bir blog işlettiğinizi ve Bitcoin bağışlarına izin verdiğinizi varsayalım. İsteyen herkesin size biraz BTC yollayabilmesi için adreslerinizden birini blog sayfanızda paylaşıyorsunuz. Ancak bakiyenizin geri kalanı diğer adreslerde olduğundan, ne kadar BTC’ye sahip olduğunuzu kimse bilemez.
Başka bir sebep de güvenliğin artmasıdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, bir adresin Özel Anahtarlarına erişebilen bir kişi o adresteki fonlara erişebilir. Fonlarınızı birden çok adrese dağıtmış olduğunuzdan, tüm kripto varlıklarınıza erişmek için o kişinin birden fazla özel anahtarı ele geçirmesi gerekir.
Öğrenmeye devam edin! Kriptolar ve blok zinciriyle ilgili bilgi edinmekten hoşlanıyorsanız School of Block bölümümüze göz atın Kriptonuzdan Pasif Gelir Elde Etmenin 3 Yolu