DeFi Yolculuğunuza Başlamak için Beş DeFi Token’ı

Özetle:

• DeFi sektörü katlanarak büyüyor ama tüm yeni DeFi token’ları gerçek bir değere veya faydaya sahip değil.
• An itibarıyla Wrapped Bitcoin (WBTC), DAI, Uniswap (UNI), Aave (AAVE), ve Chainlink (LINK) en başarılı DeFi token’larıdır.
• Bu beş token hep birlikte piyasa değeri açısından DeFi sektörünün yarısından fazlasını teşkil ediyor.

Blok zinciri teknolojisi ve merkeziyetsiz finans (DeFi) için giderek daha fazla yaratıcı kullanım alanı ortaya çıktıkça, son bir yıl içerisinde DeFi alanındaki dijital varlıkların sayısı ve çeşidi büyük ölçüde arttı.

Bunun sonucunda da başlıca kullanım alanı DeFi’da olan artık yüzlerce dijital varlık var. Bu da DeFi’ı kavramaya çalışmak isteyenlerde kafa karışıklığına neden olabilir, çünkü bu token’ların çoğu örtüşen işlevlere sahipken bazılarının da ya hiçbir gerçek faydası yok ya da çok az bir faydası var.

Bu konuya açıklık getirebilmek adına günümüzün en popüler beş DeFi varlığına bir göz atalım ve bu token’ların size ne gibi faydalar sağladığını ve mevcut DeFi alanında nasıl bir konumda olduklarını inceleyelim.

1. Wrapped Bitcoin (WBTC)

2018 yılında BitGo tarafından oluşturulan Wrapped Bitcoin (WBTC), Ethereum blok zincirinde Bitcoin’i temsil eden basit bir ERC20 token’ıdır.

Wrapped Bitcoin almak için, birkaç WBTC satıcısından biri tarafından kontrol edilen bir cüzdana native Bitcoin (BTC) yatırmanız gerekir. Bunun ardından, bu satıcılar, aynı miktarda WBTC’yi ERC20 token’ı olarak çıkarmak ve size transfer etmek için yetkili emanetçilerle çalışır.

Bu şekilde ERC20 token’ına dönüştürülen BTC, sıradan bir Ethereum token’ı gibi transfer edilebilir ve çeşitli Ethereum DeFi protokolleri ve merkeziyetsiz uygulamalar (Dapp’ler) ile etkileşim kurmak için kullanılabilir veya basit bir unwrapping (çözme) süreci ile eş değer miktarda BTC’ye geri dönüştürülebilir.

Bu makalenin yazıldığı tarih itibarıyla, 1,3 milyar dolar değerindeki 107.000’den fazla BTC, WBTC olarak wrap edilmiştir (sarmalanmıştır) ve Wrapped Bitcoin faal olan üçüncü büyük DeFi protokolüdür

2. Uniswap (UNI)

Uniswap (UNI), Uniswap merkeziyetsiz borsasının native yönetişim token’ıdır. UNI token’larına sahip olan kişiler yönetişim teklifleri oluşturarak ve bu teklifleri oylayarak Uniswap protokolünün işleyişinde değişiklikler yapılmasını sağlayabilirler.

Yönetişim teklifi ve yeterli çoğunluk sınırlarını düşürmek isteyen ilk yönetişim teklifi, değişikliği destekleyen oylar büyük bir farkla daha fazla olmasına rağmen, ironik bir şekilde yeterli çoğunluk sınırına ulaşılmadığı için kısa bir süre önce reddedilmişti.

Uniswap’ı 1 Eylül 2020’den önce herhangi bir tarihte kullandıysanız Ethereum cüzdanınıza beklenmedik bir 400 Uniswap (UNI) token airdrop’u aldığınızı fark etmiş olabilirsiniz. Bu airdrop’un değeri zirve anında 3.000$’dan fazlaydı ve 300.000’den fazla cüzdan airdrop’a hak kazanmıştı. Bu rakamlar da bu airdrop’u tüm zamanların en değerli airdrop’larından biri yapıyor.

3. Dai (DAI)

DAI, stabil coin olarak bilinen bir dijital varlık türüdür. Terimden de anlaşılacağı üzere, bu da DAI’nin değerinin coin başına 1 Amerikan doları (USD) düzeyinde sabit kalacak şekilde tasarlandığı ve diğer dijital varlıkların çoğunda görülen volatiliteye karşı dirençli olduğu anlamına gelir.

Tether (USDT) ve USD Coin (USDC) gibi diğer stabil coin’lerin aksine, DAI bir banka hesabında tutulan ABD dolarları ile doğrudan teminatlandırılmamıştır. Bunun yerine, bir teminatlandırılmış borç pozisyonu (CDP) akıllı sözleşmesine Ethereum (ETH) yatırarak DAI elde edebilirsiniz. Yatırma işlemi tamamlandıktan sonra, yatırdığınız tutarın USD cinsinden değerinin %66’sına varan miktarda DAI token borç alabilirsiniz. ETH’inizi geri almak için, borç aldığınız DAI’ı az miktardaki faiziyle beraber iade etmeniz gerekir.

DAI’da minimum yatırma tutarları düşüktür ve DAI gerçek para ile desteklenmediğinden, satın almak için KYC (Müşterinizi Tanıyın) sürecini tamamlamanıza gerek yoktur. Fakat olası likidasyon ve black swan (siyah kuğu) olaylarının riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.

4. Chainlink (LINK)

Chainlink, çeşitli blok zincirleri için veri girişleri ve çıkışları sağlayarak akıllı sözleşmelerin harici gerçek dünyadaki kaynaklardan güvenilir bilgileri almalarına olanak tanıyan ve blok zincirine sahip olmayan platformlara verileri güvenli bir şekilde iletmelerini sağlayan bir ağdır.

Bu ağ bunu merkeziyetsiz bir oracle ağı vasıtasıyla başarır. Bu oracle ağı, akıllı sözleşmelere gerçek dünyadaki verileri beslemek için kullanılabilir ve bu da akıllı sözleşmelerin aldıkları verilere dayalı olarak değişikliklere tepki göstermelerine veya belirli işlevleri yerine getirmelerine olanak tanır. Örneğin akıllı bir sözleşme, bir dijital varlık aracı kurumunun sunacağı fiyatları belirleyebilmesi için güncel BTC/USD kuru verilerini alabilir.

LINK token, Chainlink ekosisteminin native dijital varlığıdır ve verileri almaları için node’lara (oracle olarak da bilinirler) ödeme yaparken ve bir node’u çalıştırırken teminat olarak kullanılır. Eğer node kötü veriler sağlarsa ceza olarak bu teminata el konulabilir ve bu da veri sağlayıcıların her zaman güvenilir olmalarını temin eder.

5. Aave (AAVE)

Aave (AAVE), custodial olmayan Aave DeFi borç verme ve alma protokolünün native token’ıdır.

Aave aracılığıyla, DAI ve True USD (TUSD) gibi stabil coin’ler ve Ethereum (ETH), Yearn Finance (YFI) ve Wrapped Bitcoin (WBTC) gibi daha oynak dijital varlıklar da dâhil olmak üzere, çeşitli borç verme havuzlarına para yatırarak çeşitli ERC20 token’larını borç verebilirsiniz. Bu borç verme havuzlarına katkıda bulunarak değişken bir faiz alırsınız. Bu faiz, borç alabilmek için öncelikle borç tutarının %100’ünden fazlasını teminat göstermesi gereken borç alanlar tarafından ödenir.

Temmuz 2020’de kullanıma açılan AAVE, ücretleri azaltmak ve Aave protokolünün yönetişimine katılmak için kullanılabilen çok işlevli bir token’dır. Bu token, platformun eski LEND token’larını AAVE ile 100:1 oranında takas ederek veya borç vermek ya da almak için Aave platformunu kullanarak kazanılır.

Sonuç

DeFi ivme kazanmaya devam ettikçe yeni protokoller, token’lar ve kullanım alanlarının ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi ve sunulan imkanlar bakımından DeFi ile CeFi (merkezî finans) arasındaki farkın kapanması muhtemeldir.

An itibarıyla piyasa değeri 12 milyar dolardan fazla olan DeFi son iki yılda %5.000’den fazla büyüdü ve şu anda en hızlı büyüyen sektör olduğu söylenebilir. Eğer bu büyüme hızı gelecekte de devam edecek olursa DeFi, 2020’lerin ortalarına gelindiğinde 36 trilyon dolarlık ABD hisse senedi piyasasını ve kısa bir süre sonra da dünya çapında 124 trilyon dolarlık bankacılık sektörünü yakalayabilir.

Ancak bu noktaya varana dek birçok zorluğun da üstesinden gelmesi gerekecektir. Bu zorlukların en önemlilerinden biri de son dönemdeki “rug pull” (halı çekme) dolandırıcılık furyasıdır.